WISŁAWA SZYMBORSKA

Wisława Szymborska (ur. 2 lipca 1923 w Bninie) – polska poetka, eseistka i krytyk literacki, tłumacz, felietonistka; członek Stowarzyszenia Pisarzy Polskich i Polskiej Akademii Umiejętności, laureatka literackiej Nagrody Nobla (1996).
Urodziła się w Bninie koło Poznania, jej rodzicami byli Wincenty Szymborski (1870 – 1936) – zarządca zakopiańskich dóbr hrabiego Władysława Zamoyskiego (w styczniu 1923 r. tuż przed urodzeniem córki został przeniesiony do Kórnika w celu uporządkowania tamtejszych spraw finansowych) i Anna Maria z d. Rottermund (1890 – 1960). Od 1924 rodzina Szymborskich mieszkała w Toruniu, następnie od 1929 lub 1931 w Krakowie przy ul.Radziwiłłowskiej. Wisława uczęszczała tam początkowo do Szkoły Powszechnej im. Józefy Joteyko przy ul. Podwale 6, następnie, od września 1935 r. do Gimnazjum Sióstr Urszulanek przy ul.Starowiślnej 3-5.
Po wybuchu II wojny światowej kontynuowała naukę na tajnych kompletach, a od roku 1943 zaczęła pracować jako urzędniczka na kolei, by uniknąć wywiezienia na roboty do Rzeszy. W tym też czasie po raz pierwszy wykonała ilustracje do książki (podręcznik języka angielskiego First steps in English Jana Stanisławskiego) i zaczęła pisywać opowiadania oraz z rzadka – wiersze.
Od roku 1945 brała udział w życiu literackim Krakowa; według wspomnień poetki – największe wrażenie wywarł na niej Czesław Miłosz. W tymże roku podjęła studia polonistyczne na Uniwersytecie Jagiellońskim, by następnie przenieść się na socjologię. Studiów jednak nie ukończyła, ze względu na trudną sytuację materialną.
W kwietniu 1948 r. wyszła za mąż za poetę Adama Włodka. Nowożeńcy zamieszkali w krakowskiej "kolonii literatów" przy ul. Krupniczej. Niepowtarzalny klimat tego środowiska miał inspirujący wpływ na twórczość poetki. Z mężem rozwiodła się w roku 1954. Od roku 1969 była związana z pisarzem Kornelem Filipowiczem aż do jego śmierci w 1990 roku (nie łączył ich jednak nigdy związek małżeński ani wspólne mieszkanie).
Twórczość literacka
Pierwsze wiersze opublikowała w krakowskim "Dzienniku Polskim", następnie w "Walce" i "Pokoleniu". W tych czasach Szymborska była związana ze środowiskiem akceptującym socjalistyczną rzeczywistość. W latach 1947-1948 była sekretarzem dwutygodnika oświatowego "Świetlica Krakowska" i – między innymi – zajmowała się ilustracjami do książek.
W 1949roku pierwszy tomik wierszy Szymborskiej Wiersze (wg innych źródeł Szycie sztandarów) nie został przyjęty do druku, gdyż "nie spełniał wymagań socjalistycznych". Debiutem książkowym został wydany w roku 1952 tomik wierszy Dlatego żyjemy z wierszami m.in. "Młodzieży budującej Nową Hutę" czy "Lenin". Szymborska została przyjęta do Związku Literatów Polskich. Była członkiem PZPR do 1966. W 1953 podpisała rezolucję ZLP w Krakowie, potępiającą duchownych skazanych w procesie księży z kurii krakowskiej[. Już w 1957Szymborska nawiązała kontakty z paryską "Kulturą" . W 1964 Szymborska znalazła się wśród sygnatariuszy sfałszowanego przez władze protestu potępiającego Radio Wolna Europa za nagłośnienie Listu 34
W 1975 podpisała protestacyjny list 59, w którym czołowi polscy intelektualiści, protestowali przeciwko zmianom w konstytucji, wprowadzającym zapis o kierowniczej roli PZPR i wiecznym sojuszu z ZSRR.

FIODOR DOSTOJEWSKI

Fiodor Michajłowicz Dostojewski ur. 30 października 1821 (11 listopada) w Moskwie, zm. 28 stycznia 1881 (9 lutego ns.) w Sankt Petersburgu) – pisarz rosyjski. Uważany za mistrza prozy psychologicznej i jednego z najważniejszych powieściopisarzy, nie tylko literatury rosyjskiej, ale i światowej.

Fiodor (Teodor) Dostojewski urodził się jako drugi syn ordynatora wojskowego szpitala w Moskwie. Miał sześcioro rodzeństwa: Michała, Barbarę, Andrzeja, Wierę, Mikołaja i Aleksandrę. Ojciec Dostojewskiego był również właścicielem dwóch wiosek: Darowoje i Czeremosziny. W tej ostatniej został przez swoich chłopów zamordowany (1839). W lutym 1837umarła matka pisarza, a w styczniu 1838 pod wpływem ojca Dostojewski wstąpił do Wojskowej Szkoły Inżynieryjnej mieszczącej się w Zamku Michajłowskim w Petersburgu. Szkołę ukończył w 1843 roku, a następnie służył w wojsku jako inżynier-podporucznik. Zaledwie po roku zdecydował się jednak porzucić armię i rozpocząć karierę pisarską. Opuszcza armię w randze inżyniera-porucznika. Pierwsza jego książka Biedni ludzie (1846, niektóre wydawnictwa podają datę 1845, ale jest to data napisania, a nie wydania książki), wzruszyła samego Bielińskiego, jednego z bardziej znanych krytyków, co ułatwiło pisarzowi postawienie pierwszych kroków na scenie literackiej. Dostojewski wydawał kolejne książki: Sobowtóra, Białe noce, Nietoczkę Niezwanową, Gracza. Uważa się, że większość książek z pierwszego okresu twórczości Dostojewskiego nie dorównuje jego późniejszym dziełom. Wymienione wyżej książki zapewniły mu oczywiście pewną sławę i opinię dobrego pisarza, ale to nie dzięki nim przeszedł do historii literatury.

MOLIER

Molier (. Molière), właściwie Jean Baptiste Poquelin (ur. 15 stycznia 1652 w Paryżu, zm. 17 lutego tamże), francuski komediopisarz uważany za najwybitniejszego komediopisarza w historii literatury francuskiej, aktor, dyrektor teatru.

Pochodził z rodziny mieszczańskiej, ukończył studia prawnicze, jednak pracy w zawodzie nigdy nie podjął. W 1643 r. założył w Paryżu wspólnie z Magdaleną Bejart Illustre Théâtre, wędrowną trupę, która wystawiała zapomniane farsy średniowieczne oraz włoskie commedia dell'arte. Gdy zespół zbankrutował, Molière został uwięziony za długi. Po wyjściu na wolność kontynuował życie wędrownego aktora aż do 1658 r., kiedy to jego trupa wróciła do Paryża. W 1659 roku wystawił tam swoją komedię Pocieszne wykwintnisie, która odniosła ogromny sukces, wzbudzając przychylność króla Ludwika XIV.

Molière wierzył w skuteczność nauczania ze sceny. Komedie jego odznaczają się niezwykłą różnorodnością i najwyższymi walorami artystycznymi. Uprawiał tzw. wielką komedię, widowiska farsowe, komedię heroiczną i komediobalet. Połączył w nich tradycję rodzimej farsy ludowej z elementami włoskiej commedia dell’arte i klasycznej sztuki komicznej (Arystofanes i Plaut). Prezentując galerię wiecznych typów ludzkich, dawał zarazem satyryczny obraz francuskiej obyczajowości XVII w. – ośmieszał salonową przesadę (Pocieszne wykwintnisie, wyst. 1659), niezrozumienie życia rodzinnego (Szkoła mężów, wyst. 1661, Szkoła żon, wyst. 1662), hipokryzję i zakłamanie dewotów (Świętoszek, wyst. 1664), wielkopańską pozę arystokratów (Don Juan, wyst. 1665), okrutną pogardę światowców wobec uczciwych i prostolinijnych (Mizantrp, wyst. 1666), manię gromadzenia bezużytecznych bogactw (Skąpiec, wyst. 1668). Molière przepoił swą twórczość głębokim humanizmem – mimo goryczy i pesymizmu wierzył w rozum ludzki i zdolność przezwyciężania zła oraz opowiadał się za wolnym i godziwym wyborem własnej drogi. Zmarł na scenie podczas wystawiania sztuki Chory z urojenia. Jego prochy spoczywają na cmentarzu Pere Lachaise w Paryżu.

STANISŁAW WYSPIAŃSKI

Autor Wesela poza tym, że był genialnym dramaturgiem, był także wyśmienitym malarzem, rysownikiem, poetą i projektantem mebli.

Urodził się 15 stycznia 1869 roku w Krakowie. Duszę artysty odziedziczył po ojcu – rzeźbiarzu Franciszku Wyspiańskim. Wpływ na twórczość Stanisława mieli przyjaciele jego ojca, wśród których na wspomnienie zasługują Jan Matejko i Józef Szujski. Od obu tych artystów czerpał nauki nie tyle w dziedzinie malarstwa, co w dramatopisarstwie: Matejko uczył go wspaniałej historii Polski i dumy z ojczyzny, od Szujskiego zaś zaczerpnął odmienne przekonanie, a mianowicie, że Polacy są sami sobie winni niewolniczego losu.

Stanisław po śmierci matki – Marii z domu Rogowskich (w 1878 roku) mieszkał przez dwa lata z ojcem, by w 1880 roku zamieszkać u wujostwa Stankiewiczów. Edukację rozpoczął w 1875 w szkole ćwiczeń przy seminarium nauczycielskim. W cztery lata później został przyjęty do znanego Gimnazjum św. Anny, a w osiem lat po tym wydarzeniu zostaje studentem Uniwersytetu Jagiellońskiego. Podczas swojej edukacji poznał m.in. Lucjana Rydla, Kazimierza Przerwę-Tetmajera, Józefa Mehoffera, Henryka Opieńskiego, czy Stanisława Estreichera. Młody Wyspiański dużo czasu spędzał właśnie z tym ostatnim - był częstym gościem w domu państwa Estreicherów, ludzi mocno związanych z Krakowem. Drugim miejscem, w którym często można było go wtedy spotkać, był dom państwa Rydlów. To właśnie w domach przyjaciół kształtowały się jego poglądy i pasje. Wówczas też zapałał miłością do teatru.

Artysta w 1900 roku ożenił się z Teodorą Teofilą Pytkówną, służącą pochodzącą ze wsi wuja Stankiewicza. Dla tej kobiety zrezygnował z ukochanego Krakowa i osiedlił się z nią w Węgrzcach. Rodzina, której Wyspiański był bardzo oddany, szybko się powiększyła. W momencie przeprowadzki do Węgrzyc artysta był już chory na syfilis. Pomimo choroby, pozostał bardzo twórczy, malował liczne portrety kobiet, dzieci, własne, impresjonistyczne pejzaże Krakowa. Jego koronną techniką były pastele. Zasłynął także jako ilustrator książek oraz jako inicjator tzw. sztuki stosowanej, projektując wnętrza i meble. Był reformatorem polskiego teatru, inscenizatorem, twórcą kostiumów i dekoracji. Opracował własną koncepcję tzw. teatru monumentalnego, ogromnego, opierającego się na syntezie sztuk i nawiązującego do polskiego romantyzmu.

U schyłku życia Wyspiańskiemu nie udało się zostać dyrektorem teatru, co bardzo przeżył (stanowisko trafiło w ręce Ludwika Solskiego). Zmarł 28 listopada 1907 roku. Pochowano go w kościele ojców Paulinów na Skałce.

ZADANIE 23

Nad powierzchnią jeziora nawiedzane przez liczne stada flamingów i
żurawi wynurza się koniec łodygi lotosu, który wznosi się na pół łokcia
nad wodą. Pod działaniem wiatru łodyga stopniowo się pochyla i zanurza,
aż wreszcie niknie pod wodą w odległości dwóch łokci od miejsca, w
którym wyrosła. Jaka jest głębokość wody?
Rozwiązanie zadania

Niech x oznacza głębokość wody.

Z twierdzenia Pitagorsa mamy (x +
12
)2 = x2 + 22

x2 + x +
14
= x2 + 4

x = 3
34

Zadanie 22

Szofer spojrzał na licznik swego samochodu. Licznik wskazywał liczbę 15951. Szofer zauważył, że ilość
kilometrów, którą przebył, wyrażała się liczbą palindromiczną, tj. taką, którą odczytywało się od strony
lewej ku prawej tak samo, jak od prawej ku lewej.

Ciekawe! - rzekł szofer.
Teraz chyba nieprędko pojawi się na liczniku liczba o tych samych właściwościach.
Ale dokładnie w dwie godziny później licznik wskazywał inną liczbę palindromiczną.


Z jaką prędkością jechał szofer w ciągu tych dwóch godzin?

Rozwiązanie zadania
Szofer jechał z prędkością 55 km/h

Zadanie 21

Osioł i muł, objuczone workami, szły z trudem pod górę. Osioł począł się przed mułem żalić na ciężar, jaki nań
człowiek nałożył. Lecz muł na to mu odrzekł:
- Zwierzę leniwe, jakże się możesz skarżyć! Gdybym ja
wziął jeden z twych worków, miałbym ich dwa razy więcej niż ty, a gdybyś ty wziął jeden z moich,
dopiero mielibyśmy równo.
Ile worków niósł osioł?


Rozwiązanie zadania

x - liczba worków osła

y - liczba worków muła

Otrzymujemy układ równań z dwiema niewiadomymi:

y + 1 = 2(x - 1)

y - 1 = x + 1